Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010


Μια νεαρή πίθηκος της οικογένειας των Μακάκων που ζούσε σε προστατευμένη περιοχή, έπαιρνε κάθε μέρα από τους ερευνητές γλυκοπατάτες, όπως τις έβγαζαν από το έδαφος, με τα χώματα. Μια μέρα απορημένοι οι επιστήμονες είδαν
ότι η πίθηκος πήρε τις γλυκοπατάτες, τις πήγε στο ποτάμι και άρχισε να τις πλένει! Το αποτέλεσμα της άρεσε και το συνέχισε. Οι ερευνητές συνέχισαν την παρατήρηση και μετά από ένα χρόνο διαπίστωσαν ότι όλες οι οικογένειες πιθήκων από την ίδια πλευρά του ποταμού, έμπαιναν στο νερό και έπλεναν τις πατάτες τους, πριν να τις φάνε! Διότι διδάχτηκαν ότι έτσι είναι πιο νόστιμες.
Οι απόψεις ότι τα ζώα δεν έχουν τεχνολογία, δεν έχουν ευφυΐα, δεν επικοινωνούν, δεν έχουν γλώσσα και συναισθήματα, ανήκουν οριστικά στο παρελθόν, σύμφωνα με δημοσιευμένες μελέτες επιστημόνων, που έχουν γίνει τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια. Για τις νέες αυτές ανακαλύψεις, οι οποίες στη χώρα μας έχουν φτάσει αποσπασματικά, πρόκειται να μιλήσει στο κοινό ο καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος, σε διάλεξη που δίνει στις 18/3 στο Megaron Plus, με θέμα «Οι Κοινωνίες των Ζώων»....
Η πρόοδος της ανθρώπινης τεχνολογίας έκανε εφικτές εξαιρετικά σημαντικές παρατηρήσεις για την κοινωνικότητα αλλά και για την ατομικότητα των ζώων και αποδεικνύει ότι πολλές από τις συμπεριφορές τους, δεν προέρχονται από το περίφημο ένστικτο, όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα, αλλά από την αντίληψή τους. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο κ. Θεοδόσης Τάσιος μιλώντας στο bookpress.gr: «Μέχρι χθες οι επιστήμονες απέφευγαν να διατυπώσουν διαφορετικές απόψεις διότι φοβόνταν ότι θα κατηγορηθούν για ανθρωπομορφισμό. Σήμερα όμως με την πρόοδο της τεχνολογίας τα πράγματα είναι διαφορετικά. ‘Όταν αναλύσεις με παλμογράφο την υλακή του κερκοπιθήκου, διαπιστώνεις ότι στα μηνύματα υπάρχουν διαφορές. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι επιστήμονες ασχολούνται με το θέμα. Στην Αφρική υπάρχουν περισσότερες από δέκα ομάδες επιστημόνων από μεγάλα Πανεπιστήμια, που ασχολούνται με τα πρωτεύοντα. Αυτά δεν γίνονταν στο παρελθόν.»

Η τεχνολογία των ζώων
Η τεχνολογία δεν είναι προνόμιο του ανθρώπου αλλά και των ζώων, όπως επισημαίνει ο κ. Τάσιος και τονίζει ότι δεν πρόκειται για φαινόμενο natura, δηλαδή ενστίκτου όπως πιστεύαμε ως τώρα, αλλά φαινόμενο cultura. Για παράδειγμα, όταν ένα χιμπατζής μάθει να σπάει ένα καρύδι με ένα εργαλείο θα το διδάξει και στους διπλανούς του, αλλά δεν θα το μάθουν οι χιμπατζήδες από την άλλη πλευρά του ποταμού. Αν ήταν φαινόμενο natura θα το ήξεραν όλοι οι χιμπατζήδες!
Μιλώντας μας για την πίθηκο Μακάκου που αναφέραμε στην εισαγωγή, τονίζει: «Η τεχνολογία δεν είναι μόνο η εφεύρεση εργαλείων, αλλά και η ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων. Η ίδια η πιθηκίνα που έδειξε στους άλλους να πλένουν τις πατάτες, έκανε και άλλες καινοτομίες. Στην περιοχή εκείνη υπήρχαν σπόροι που ήταν αναμιγμένοι με την άμμο. Τους έπαιρνε έναν-έναν και τους έτρωγε, αλλά δεν μπορούσε να χορτάσει. Κάποια στιγμή λοιπόν σκέφτηκε, πήρε όλους τους σπόρους μαζί με την άμμο και τους έριξε στο νερό. Η άμμος βούλιαζε, οι σπόροι επέπλεαν κι εκείνη μπορούσε να τους φάει σε ικανοποιητικές ποσότητες!» Και στο σημείο αυτό ο κ. Τάσσιος κάνει ακόμη μία σημαντική διαπίστωση: «Έχει παρατηρηθεί ότι το IQ των θηλυκών πιθήκων είναι υψηλότερο από το IQ των αρσενικών. Προφανώς αυτή η «άτιμη» είχε πολύ υψηλό IQ, αλλά στην περιοχή εκείνη δεν επιτρεπόταν στους επιστήμονες να την αιχμαλωτίσουν για να την εξετάσουν. Μπορούσαν μόνο να την παρατηρούν.»

animal16Στο ζωικό βασίλειο υπάρχουν και αρκετές περιπτώσεις χρήσης εργαλείων, που επίσης μέχρι σήμερα θεωρούσαμε ανθρώπινο προνόμιο: «Ο χιμπατζής και ο γορίλας, χρησιμοποιούν ένα κλαδάκι σε κατάλληλη διάμετρο, και το βάζουν μέσα στα δέντρα που υπάρχουν τερμίτες. Οι τερμίτες βγαίνουν, ανεβαίνουν στο κλαδάκι και οι χιμπατζήδες τους τρώνε! Επίσης όταν θέλουν να σπάσουν ένα καρύδι, που δεν σπάει με τα χέρια, βρίσκουν ένα «αμόνι» και ένα «σφυρί», κατάλληλες πέτρες και κορμούς και κάνουν το σπάσιμο. Την τεχνική αυτή τη διδάσκουν και στα παιδιά τους. (βλ. φωτό)
Όμως υπάρχουν και περιπτώσεις δημιουργίας και χρήσης όπλων! «Το τελευταίο εύρημα της δεκαετίας είναι σε μία περιοχή της Αφρικής, όπου υπάρχει μία ομάδα χιμπατζήδων που φτιάχνει δόρατα! Χρησιμοποιούν ένα πολύ μεγάλο κλαδί, του κάνουν μύτη και με αυτό καρφώνουν μικρά νυκτόβια θηλαστικά και τα τρώνε. Δεν είναι κάτι έμφυτο, γιατί αν ήταν έμφυτο θα το είχαν όλοι.»
Τεχνολογία όμως δεν υπάρχει μόνο στα ανώτερα θηλαστικά, αλλά και στα έντομα και στα πουλιά. Από τις φωλιές που φτιάχνουν οι σφήκες για να βάλουν τα αυγά τους μέχρι τις γέφυρες που χτίζουν τα μυρμήγκια και οι τερμίτες. Από τις πρόσφατες έρευνες άλλωστε αναβαθμισμένα σε ευφυΐα εμφανίζονται και τα πουλιά. Σύμφωνα με τον κ. Τάσιο: «Ο εγκέφαλος των πτηνών είναι μια επανάσταση. Έχει αποδειχθεί ότι ο εγκέφαλος των πτηνών λειτουργεί πολύ καλύτερα από τον εγκέφαλο των θηλαστικών, παρά το μικρό του μέγεθος.» Πριν από μερικά χρόνια καταγράφηκαν περιπτώσεις με κοράκια που βρίσκονται κοντά σε ένα Πανεπιστήμιο στην Ιαπωνία, τα οποία δημιούργησαν δική τους τεχνολογία, χρησιμοποιώντας την ανθρώπινη, με τον εξής απίστευτο τρόπο: «Παίρνουν τα καρύδια, τα πηγαίνουν στον αυτοκινητόδρομο, κάθονται κοντά στο σημείο που είναι η διάβαση των πεζών, βάζουν τα καρύδια κοντά στις ρόδες των αυτοκινήτων όταν έχει ανάψει κόκκινο(!), περιμένουν να περάσουν τα αυτοκίνητα από πάνω, τα καρύδια σπάνε, και όταν ανάψει πάλι κόκκινο, κατεβαίνουν και τα τρώνε!» Το γεγονός δεν διέφυγε από τις κάμερες όπως μπορείτε να δείτε εδώ
Στην ίδια χώρα άλλωστε, τα πανέξυπνα και… σεσημασμένα κοράκια, όταν οι αρχές ξήλωσαν τις φωλιές τους από τα σύρματα επειδή δημιουργούσαν βραχυκύκλωμα, βρήκαν εναλλακτική λύση: μετέτρεψαν σε φωλιές, τους κάδους απορριμμάτων των πόλεων! (βλ φωτο) Αυτό θα πει επιβίωση σε συνθήκες τεχνολογικού πολέμου!

Η επικοινωνία των ζώων
Επαναστατικές αλλαγές όμως έχουν γίνει και στην αντίληψή μας για την επικοινωνία των ζώων. Που δεν είναι καθόλου απλή και στοιχειώδης όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα. «Η μετάδοση πληροφορίας που κάνει η μέλισσα είναι τρομερή. Θα έχετε ακούσει για τον περίφημο “χορό των μελισσών” μέσα στην κυψέλη, όταν μία μέλισσα μεταδίδει πληροφορίες όχι μόνο ότι βρήκε λεία, αλλά και πόσο μακριά είναι, σε ποια απόσταση και σε ποια γωνία!» Φυσικά υπάρχουν και τα δελφίνια, τα οποία παραδόξως δεν έχουν μελετηθεί ακόμη αρκετά. Όμως οι πρώτες ενδείξεις είναι συγκλονιστικές: «Τα δελφίνια δεν επικοινωνούν μεταξύ τους μόνο ως κοπάδι, αλλά έχουν και μηνύματα ατομικά. Δηλαδή η «Άννα» καλεί τη «Μαρία»! Υπάρχει ένα μήκος κύματος συγκεκριμένο, όπου μπορούν να καλέσουν συγκεκριμένο άτομο, σαν να το φωνάζει με το όνομά του! Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αίσθηση ατομικότητας και όχι ενός τυφλού κοπαδιού.»

animal17Η γλώσσα των ζώων
Όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά ότι οι χιμπατζήδες μπορούν να μάθουν 150-200 λέξεις στη γλώσσα των κωφαλάλων, οι New York Times δημοσίευσαν ρεπορτάζ που άρχιζε λέγοντας: «Αν κάποια στιγμή στο μέλλον δείτε μια μικρή αγγελία στην οποία ζητείται γραμματέας για… χιμπατζή, μην εκπλαγείτε!» Ο κ. Τάσιος θυμάται ένα παλαιότερο περιστατικό: «Παρακολουθώ τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα από τη δεκαετία του ’70 στα αμερικανικά Πανεπιστήμια. Όμως μέχρι σήμερα δεν μπορώ να αποφύγω τη συγκίνηση, όταν θυμάμαι τη Λούσι, μια χιμπατζίνα, που προσπάθησε να διδάξει το γατάκι της τη γλώσσα των κωφαλάλων!» Διαφορές υπάρχουν και στην άγρια κατάσταση: «Όταν ένας κερκοπίθηκος ειδοποιεί ότι έρχεται εχθρός, τα μηνύματα δεν είναι απλές κραυγές, όπως άσχετοι επιστήμονες έλεγαν παλαιότερα. Είναι προγλώσσα.»
Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να μάθουν και να επικοινωνούν με πληκτρολόγιο. Οι χιμπατζήδες μπορούν να πατήσουν τα κουμπιά και να πάρουν από το μηχάνημα μία coca-cola, μπορούν να μάθουν να ανοίγουν το παράθυρο ακόμη και να ζητήσουν να δουν ταινία, μια και τους αρέσουν οι ταινίες με φωτιές! Υπήρξαν όμως φορές που ο χιμπατζής, ιδίως στη διάρκεια της νύχτας, ένοιωσε μοναξιά και ήθελε να δει τον εκπαιδευτή του. Τότε λοιπόν έγραψε στο πληκτρολόγιο: Μηχανή, έλα μέσα!» Δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί άλλο, πιο δραματικό κάλεσμα για επικοινωνία….

Οι κοινωνίες των ζώων
Στις απόψεις μας για τις κοινωνίες των ζώων, πολύ διαφωτιστικό ρόλο έχει το παιχνίδι. Ο κ. Τάσιος εξηγεί: «Το παιχνίδι σημαίνει την αποδοχή ενός κανόνα, Θα πέσουν, θα χτυπήσουν, θα δαγκωθούν, αλλά η όλη ανταγωνιστικότητα θα έχει όρια. Δεν θα οδηγήσει σε οδυνηρά δαγκώματα ή χτυπήματα. Έχουν δεχτεί μια σύμβαση που είναι στο βάθος της κοινωνικότητας. Ακόμη και σε λύκους διαφορετικών οικογενειών, που συναντιούνται και παίζουνε, αλλά δεν πληγώνουν θανάσιμα ο ένας τον άλλον. Έχουν μπει σε ένα παιχνίδι κοινωνικότητας.»
Ο διάσημος επιστήμονας, Μαρκ Μπέκοφ, από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, έχει ασχοληθεί μόνο με το θέμα του παιχνιδιού. «Ο κανόνας μέσα στην ζούγκλα είναι η αγριάδα, , όπως συμβαίνει και στις κοινωνίες τις ανθρώπινες, άσχετα αν δεν το παραδεχόμαστε λόγω φαρισαϊσμού. Παρόλα αυτά υπάρχουν και απίστευτες συμπάθειες! Συμπάθειες που παραβαίνουν τον κανόνα της αγριότητας, παραβαίνουν ακόμη και τη δαρβινική επιταγή της επιβίωσης. Γιατί υπακούουν σε άλλες ανάγκες. Ανάγκες υπαρξιακού είδους. Έχουμε για παράδειγμα μία χιμπατζίνα που βυζαίνει να παιδιά της και ξαφνικά εμφανίζεται από του πουθενά ένα χιμπατζάκι ορφανό που έχουν σκοτώσει τη μάνα του και περιφέρεται στην περιοχή της. Κανονικά το διώχνουν. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η μάνα κάνει ότι δεν κατάλαβε τι έγινε, το μικρό πλησιάζει και βυζαίνει. Όμως και στους ανθρώπους τα φαινόμενα αυτά είναι εξαιρέσεις» Και ευτυχώς υπάρχουν…

ΙΝFO
10/11 στις 7.30μ.μ.: Philosophy Masterclass: Θεοδόσης Τάσιος
Ο καθηγητής του ΕΜΠ Θεοδόσης Τάσιος παρουσιάζει το θέμα: "Η γλώσσα των ζώων: Η μελέτη των κοινωνιών και της επικοινωνίας των ζώων και η σημασία της για το ανθρώπινο είδος". Η εκδήλωση οργανώνεται με την συνεργασία της ΠΟΦΥΖΩ. Θα ακολουθήσουν παρεμβάσεις και συζήτηση.

Ο Θεοδόσης Τάσιος είναι καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο και επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης, του Πανεπιστημίου του Ναντίν και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Είναι επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρίας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας. ‘Έχει δημοσιεύσει 370 επιστημονικές εργασίες και 40 βιβλία σε διάφορες γλώσσες.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Translate

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Οι δικες σας φωτογραφιες

Στείλτε μας φωτογραφίες των αγαπημένων σας τετράποδων φίλων.
Στιγμές ξεκούρασης και χαλάρωσης ή απο τις στιγμές του παιχνιδιού τους.
Για να δείξουμε και την όμορφη πλευρά της φιλοζωίας..
Στείλτε τις στο: Himaira7@gmail.com

Επικοινωνια

Είμαστε στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τον Τηλεμαραθώνιο Ενημέρωσης και Αγάπης για τα Ζώα.

Christiana Berg
himaira7@gmail.com
Πάνος Καφφές
panoskaffes@yahoo.gr

Find us

Τηλεμαραθώνιος blog
Τηλεμαραθώνιος RSS

Follow us in Facebook

Αναγνώστες

Dog Lover Blogspot

pan de lees

On Line

Video